پیش زمینه کشتار
در پی افشای عبدالغفار نقشبندی امام جمعه راسک از تجاوز سرهنگ فرمانده نیروی انتظامی چابهار به نام ابراهیم کوچکزایی به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ، خشم مردم این استان برانگیخته شد. اما حاکمیت دیکتاتوری به جای تحقیق یا حتی دادن قول تحقیق پیرامون آن، این ادعا را بی اساس خوانده و از اساس منکر آن شد. احمد طاهری فرمانده نیروی انتظامی استان که خود از عاملان اصلی کشتار جمعه خونین زاهدان است نیز تمام قد به حمایت از فرد مجرم پرداخته و او را یک فرد مومن و خدوم به جمهوری اسلامی معرفی کرد.
احمد طاهری پس از کشتار جمعه خونین زاهدان از طرف خامنه ای ارتقا درجه پیدا کرد و به عنوان مشاور فرمانده کل نیروی انتظامی منصوب شد. رفتاری با فرسنگ ها فاصله از جامعه متمدنی مانند اسپانیا که بخاطر یک بی حرمتی از طرف رئیس فدراسیون فوتبال کشور نسبت به یکی از بازیکنان تیم ملی فوتبال زنان، آنقدر از طرف عموم مردم و دولت تحت فشار قرار گرفت که وادار به استعفا گردید.
اما در ایران این جنایت های سازمانیافته دولتی، نه تنها با هیچگونه حسابرسی و مجازات و محکومیتی روبرو نمیشود بلکه عاملان و مأموران آن، مورد تشویق بالاترین مقامات نیز قرار میگیرند. همگان می دانند که در چنین نمونه‌های مشابهی در همین حاکمیت، طی سالهای گذشته، متهم با احکامی مانند سنگسار و اعدام و حلق آویز روبرو شده و حکم به اجرا درآمده است.
روز جمعه خونین
روز جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ جمعیت زیادی از نمازگزاران پس از پایان نماز جمعه، از مسجد مکی، به سوی کلانتری ۱۶ زاهدان حرکت کرده و در آنجا تجمع کرده و شعارهایی علیه حکومت سر می‌دهند. برخی از معترضان به سوی کلانتری سنگ پرتاب می‌کنند، اما مأموران یگان ویژه، که از قبل داخل کلانتری مستقر شده و سنگر گرفته بودند، به سوی معترضان شلیک می‌کنند. سپس مأموران لباس‌شخصی، که از پیش در بالای ساختمان‌های اطراف مصلای زاهدان مستقر بودند، شروع به شلیک به سمت نمازگزاران داخل مصلی می‌کنند و در کمتر از یک ساعت بیش از ۱۰۰ تن از نمازگزاران بی دفاع را با شلیک گلوله به قتل رسانده و بسیاری را مجروح می‌کنند.
همچنین به گفته شاهدان عینی در جریان این کشتار، نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی چندین مغازه و پاساژ را به آتش می‌کشند تا علت را متوجه معترضین نمایند.
طبق گزارش‌ها و ویدئوهای منتشر شده، نیروهای سرکوبگر از تفنگ‌های خودکار و تک‌تیرانداز و همچنین بالگرد برای سرکوب معترضان استفاده کرده‌اند.
یک کشتار وحشیانه بخوبی طرح ریزی شده و سازمان یافته که شمار زیادی را به خاک و خون کشید.
عوامل خامنه‌ای مطابق معمول بیشرمانه کوشیدند این کشتار را به جریانات دیگر نسبت داده و تروریست خطابشان کنند و هنگامی هم که نماینده خامنه ای محمدجواد حاج علی اکبری برای تحقیق به استان فرستاده شد، مردم معترض و منتقد استان را لال! و زبان دراز! نامید.
از طرف دیگر در شبکه های اجتماعی، وابستگان خامنه‌ای به جنگ مذهبی علیه سنی ها دامن زده و این کشتار را روز انتقام کربلا و … نامگذاری کرده و به آن فخر فروختند.
در این کشتار ۱۱۳ تن از مردم مظلوم بلوچ با شلیک مأمورین حلقه بگوش خامنه ای به قتل رسیدند و شمار بسیار زیادی نیز بشدت مجروح شدند.
دشمنی نظام با مردم این استان از یک طرف ریشه قومی و مذهبی دارد برای همین در ۴ دهه گذشته انواع سرکوب ها و تبعیض ها و بی عدالتی ها را علیه آنها اعمال کرده و بشدت در فقر و فلاکت و بدبختی اقتصادی نگه داشته شده اند. یعنی از نظر خامنه ای سنی بودن و بلوچ بودن خود گناه نابخشودنی است آنقدر که محمدجواد لاریجانی مسجد مکی اهواز را مسجد ضرار نامیده و خواهان ویرانی آن میشود.
از طرف دیگر وحشت خامنه ای از گسترش و استمرار قیام در سراسر ایران بطور عام و رادیکال شدن آن در استان سیستان و بلوچستان بطور خاص؛ خامنه ای را ناچار از اتخاذ این تصمیم نمود و منفوریت داخلی و بین المللی را به جان خرید.
معرفی شماری از دست‌اندرکاران جنایت و کشتار جمعه خونین زاهدان
یکی از خواسته‌های اصلی مردم زاهدان بخصوص دادخواهان کشتار جمعه خونین و خانواده های قربانیان در زاهدان، محاکمه و مجازات آمران و عاملان این فاجعه خونبار است. کسانی که بخاطر دست داشتن در جنایت، طی یکسال گذشته، نه مورد بازخواست قرار گرفته، نه دستگیر شده و نه به پای میز محاکمه کشیده شده اند.
اسامی و مشخصات شماری از آمرین و دست اندرکاران این جنایت هولناک، از این قرار است:
۱.حجت الاسلام مصطفی محامی – نماینده خامنه‌ای در استان سیستان و بلوچستان و نماینده رهبر در امور اهل سنت.
۲.حسین مدرس خیابانی – استاندار وقت و رئیس شورای تامین استان
۳. محمد کرمی – فرمانده ارشد نظامی در استان در زمان کشتار و فرمانده وقت قرارگاه منطقه ای قدس جنوب شرق سپاه پاسداران. این فرد بعدا بعنوان استاندار سیستان و بلوچستان منصوب شد.
۴.سیدمحمد اعظمی – معاونت عملیات قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه
وی در روز ۸ مهر در مسجد مکی حضور داشت و کشتار مردم را فرماندهی میکرد.
۵. حمزه دهقان – فرمانده ارشد حفاظت اطلاعات سپاه قرارگاه قدس در استان سیستان و بلوچستان
۶.سیدحمیدرضا هاشمی – فرمانده اطلاعات سپاه استان، با نام سازمانی سید لی موسوی که در حین کشتار مردم توسط یکی از جوانان بلوچ به نام یاسر شه بخش از پای درآمد.
۷.توحیدی – مدیر کل اداره اطلاعات استان
۸.رضا شریفی – معاونت وقت وزارت اطلاعات در استان سیستان و بلوچستان. وی اکنون معاون امنیتی – سیاسی استاندار است.
۹.محمد (با فامیلی مستعار شجاعی) – معاونت اقوام و مذاهب.
۱۰.احمد طاهری – فرمانده وقت انتظامی استان. وی به پاس کشتار مردم بلوچستان، اینک به رتبه مشاور رادان فرمانده کل انتظامی کشور ارتقاء یافته است.
۱۱.سرهنگ مرتضی جوکار – جانشین فرمانده نیروی انتظامی استان.
۱۲.سرهنگ محمود سعادتی – فرمانده وقت نیروی انتظامی زاهدان.
۱۳.سرهنگ علی سرحدی – معاون اطلاعات و امنیت عمومی نیروی انتظامی. علی سرحدی در روز ۸ مهر در کلانتری ۱۶ حضور داشته است.
۱۴.ابوذر مهدی نخعی – فرماندار و رئیس شورای تامین زاهدان
واکنش ها
این جنایت خامنه ای در سطح داخلی و بین المللی واکنشهای زیادی را برانگیخت که همچنان ادامه دارد. از واکنش مقامات مذهبی سنی در ایران گرفته تا واکنش قیام کنندگان در سایر استانها، از واکنش مردم این استان گرفته تا واکنش سازمان عفو بین الملل.
این واکنش ها بقدری گسترده، جدی و قوی بود که حداد عادل در یک جلسه درونی، ارتکاب این جنایت را یک اشتباه هولناک قلمداد کرده است.
این اشتباه را میتوان در استمرار اعتراض مردم و دادخواهان، در جمعه هر هفته در زاهدان به چشم دید که بدون تعطیلی ادامه یافته است.
نتیجه کشتار
اگر چه در این روز بیش از صدتن از مردم بیگناه و بیدفاع بلوچ کشته و صدها تن از آنان مجروح شدند که در میان آنها انبوهی از کودکان خردسال و نوجوانان زیر ۱۸ سال قرار داشتند، اما خامنه‌ای و پاسدارانش نتوانستند به هدف اصلی خود که مرعوب کردن مردم و خاموش کردن قیام بود دست پیدا کنند.
یعنی نه تنها این کشتار موجب خاموشی قیام در این استان نشد بلکه هر هفته شعله قیام همچنان در این استان روشن است و هر جمعه معترضین با شعار می کشم می کشم آنکه برادرم کشت به قیام و اعتراض خود استمرار داده و کابوس سرنگونی این نظام را برای خامنه ای همواره زنده نگه میدارند.
خاطره این جانباختگان مظلوم بخصوص خدانور لجه ایی که ۲ روز پس این حادثه در زاهدان به شهادت رسید و تصویر معروف او به سمبل خون به ناحق ریخته شده مردم بلوچ تبدیل شد، را گرامی می داریم.
لیست اسامی جانباختگان قیام سراسری در روز جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ در زاهدان
لیست اسامی جانباختگان قیام سراسری در روز جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ در زاهدان
۱ – هستی نارویی، اهل زاهدان، ۷ساله نام پدر بلال، ۸مهر در درگیری زاهدان
۲- حیدر نارویی، اهل زاهدان، نام پدر محمدعلی، ۸مهر در درگیری زاهدان
۳- حمزه نارویی، اهل زاهدان، نام پدر محمد، ۸مهر در درگیری زاهدان
۴- -حمید نارویی، اهل زاهدان، نام پدر محمدعلی، ۸مهر در درگیری زاهدان
۵ – محمدصدیق (رافع) نارویی، اهل زاهدان، ۲۳ ساله، نام پدر سراج‌الدین، ۸مهر در درگیری زاهدان
۶- یونس نارویی، اهل زاهدان، ۸مهر در درگیری زاهدان
۷- موسی دویراء نارویی، اهل زاهدان، ۱۸ ساله، نام پدر عبدالقیس، ۸ مهر در درگیری زاهدان
۸- عبدالله نارویی، اهل زاهدان، ۸مهر در درگیری زاهدان
۹- علی عاقلی (نارویی)، اهل زاهدان، ۲۸ ساله، ۸مهر در درگیری زاهدان
۱۰ دانیال شه بخش، اهل زاهدان، ۱۱ ساله، نام پدر عبدالحمید، ۸مهر در درگیری زاهدان
۱۱- عمران شه بخش، اهل زاهدان، نام پدر عبدالقیوم، ۸مهر در درگیری زاهدان
۱۲- یاسر شه بخش، اهل زاهـدان،۳۶ساله، نام پدر تاج محمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۳- محی الدین شه بخش، اهل زاهـدان، نام پدر محمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۴- فرزاد شه بخش، اهل زاهـدان، ۲۷ ساله، نام پدر ابراهیم، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۵- احمد شه بخش، اهل زاهـدان، نام پدر عبدالکریم، براثر شلیک، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۶- محمدعلی اسماعیل زهی (شه بخش)، اهل زاهـدان، نام پدر عبدالواحد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۷عبدالجلیل قنبرزهی (شه بخش)، اهل زاهـدان، نام پدر حاجی الرحمن، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۸- عبدالملک شه بخش، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۹- مجید بلوچ زهی (شه بخش)، اهل زاهـدان، نام پدر مهرالله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۰- محمدامین گمشادزهی، اهل زاهـدان، نام پدر عبدالحمید، ۸مهر در درگیری زاهدان
۲۱- محمدعلی گمشادزهی، اهل زاهـدان۱۸ ساله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۲- صلاح الدین گمشادزهی، اهل زاهـدان، نام پدر نعمت الله ،۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۳- امیرمحمد گمشادزهی، اهل زاهدان، نام پدر قادر، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۴- محسن گمشادزهی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۵- لال محمد (لال بخش) آنشینی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۶- لال محمد آنشینی، اهل زاهـدان، نام پدر شریف، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۷- عبدالخالق شهنوازی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۸- موسی آنشینی، اهل زاهـدان، ۱۷ساله، نام پدر عزیز، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۲۹- مهدی آنشینی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۰- بلال آنشینی، اهل زاهـدان،نام پدر عبدالواحد، ۸مهر در درگری زاهـدان
۳۱- عبدالغفور نوربراهویی ، اهل زاهـدان، نام پدر ظاهر، ۸مهر در درگری زاهـدان
۳۲-علی‌اکبر براهویی، اهل زاهـدان، نام پدر خان محمد، ۸مهر در درگیری زاهدان
۳۳-علی براهویی ، اهل زاهـدان، ۱۲ ساله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۴-محمد براهویی ، اهل زاهـدان، بر اثر شلیک، در ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۵-محمود براهویی ،اهل شیرآباد زاهـدان، ۱۸ساله، نام پدر موسی ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۶-عبدالصمد براهویی (عیدوزهی)،اهل زاهـدان، نام پدر سخی داد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۷-جمال عبدالناصر براهویی، اهل زاهـدان، بر اثر شلیک، در ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۸-لال محمد عالی زهی، اهل زاهـدان، نام پدر ظریف، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۳۹-ابوبکر نهتانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۰-محمد قلجایی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۱-امین الله قلجایی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۲-محمد ریگی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۳-محمدعمر شهنوازی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۴-گنگوزهی ریگی (نام نامشخص)، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۵-امیرحسین پرنیان (میرکازهی ریگی)، اهل زاهـدان،۱۹ ساله، نام پدر ابراهیم، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۶-بهزاد ریگی، اهل زاهـدان، ۳۰ ساله، نام پدر رضا، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۷-عبدالمجید ریگی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۸-محمد رخشانی، اهل زاهـدان، ۱۲ ساله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۴۹-عبدالمنان رخشانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۰-منصور رخشانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۱-محمدفاروق رخشانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۲-بلال رخشانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۳-جلیل رخشانی، اهل زاهـدان، ۲۵ساله، نام پدر علی گور، ۸مهر در درگیری زاهدان
۵۴-سامی هاشم زهی، اهل زاهـدان،۱۶ ساله، نام پدر نبی ، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۵-سامر هاشم زهی، اهل زاهـدان، ۱۶ ساله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۶-عبدالرحمن بلوچی خواه، اهل زاهـدان، نام پدر شاهی، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۷-محمدرضا ادیب توتازهی، اهل زاهـدان، نام پدر سیدمحمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۵۸-عمر شهنوازی، اهل زاهـدان، نام پدر محمدشریف، ۸مهر در درگیری زاهدان
۵۹-محمود شهنوازی ،اهل زاهـدان، نام پدر امان‌الله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۰-عبدالخالق شهنوازی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۱-امیرحمزه شهنوازی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۲-محمداقبال شهنوازی، اهل زاهـدان، ۱۶ساله نام پدر نیازمحمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۳-نعمت الله کُبدانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۴-عزیز‌الله کُبدانی، اهل زاهـدان، نام پدر حبیب‌الله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۵-ابراهیم گرگیج، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۶-سلمان ملکی، اهل زاهـدان، نام پدر محمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۷-احمد سرگلزایی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۸-محمداقبال نایب زهی، اهل زاهدان، نام پدر نیازمحمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۶۹-علی اکبر حلقه بگوش، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۰-ابوبکر علیزهی، اهل زاهـدان، نام پدر عبدالشکور، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۱-حمید عیسی زهی ریگی ، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۲-جلیل محمدزهی، اهل زاهدان، نام پدر عبدالرحمن ، ۸مهر در درگیری زاهـدان
امین۷۳- گله بچه، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۴-عمران حسن زهی ، اهل زاهـدان، ۱۸ساله ، نام پدر علیرضا، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۵-آرمان حسن زهی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۶-مرتضی حسن زهی، اهل زاهدان، ۸مهر در درگیری زاهدان
۷۷-ذوالفغار جان حسن زهی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۸-محمود حسن زهی ،اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۷۹-عبدالوحید توحیدنیا، اهل زاهدان، نام پدر رحیم، ۸مهر در درگیری زاهدان
۸۰-سدیس کشانی، اهل زاهـدان، ۱۴ ساله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۱-عبدالغفور دهمرده، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۲-امید شهنوازی، اهل زاهـدان، نام پدر احمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۳-خلیل قنبرزهی تنها، اهل زاهـدان، نام پدر علیگور، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۴-متین قنبرزهی گرگیج، اهل زاهدان ، ۱۸ ساله ،نام پدر بندو، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۵-اسماعیل آبیل، اهل زاهـدان، نام پدر عبدالرحمان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۶-سلیمان عرب، اهل زاهـدان، نام پدر سردارمحمد، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۷-احمد (جما) سارانی (علیزهی) ،اهل زاهـدان، ۲۶ ساله، نام پدر امان‌الله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۸۸-امید سارانی، اهل زاهـدان، ۱۳ ساله ۸مهر در زاهـدان
۸۹-جواد پوشه، اهل زاهـدان، ۱۳ساله، نام پدر احمد، ۸مهر در زاهـدان
۹۰-اسماعیل حسین زهی، اهل زاهـدان، نام پدر محمدسلیم، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۹۱-ماه‌الدین شیروزهی، اهل زاهـدان، بر اثر شلیک،۱۱مهر
۹۲-جابر شیروزهی، اهل زاهـدان، ۱۲ ساله، نام پدر احمد، ۸مهر در زاهـدان
۹۳-عبدالصمد ثابتی زاده (شاهوزهی) ، اهل زاهـدان، نام پدر شیرعلی، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۹۴-امید صفرزهی، اهل زاهـدان، ۱۷ساله، نام پدر نعیم، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۹۵-میرشکار (نام نامشخص)، اهل زاهـدان، ۸مهر زاهـدان
۹۶-نجم الدین تاجیک (مهاجر افغان)، نام پدر حفیظ الله، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۹۷-مصطفی بریجی، اهل زاهـدان، ۲۴ ساله ،۸مهر در درگیری زاهـدان
۹۸-زلیخا ترزی، ساکن زاهدان (تبعه افغانستان) ۸۸ ساله در جمعه خونین ۸ مهر براثر استنشاق گاز اشک آور در زاهـدان
۹۹-امین (نام فامیل مشخص نیست)، اهل زاهـدان، طلبه مدرسه بدرالعلوم، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۰-محمد قلجه ای، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۱-واحد گمشادزهی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۲-موسی نهتانی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۳-ذکریا براهویی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۴-وحید هوت، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۵-غلام نبی نوتی زهی، اهل زاهـدان،۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۶-حافظ محمد براهویی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۷-لال محمد براهویی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۸-مجید شه بخش، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۰۹-ثامر شهنوازی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۱۰-عبدالمجید نارویی، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۱۱-منصور دهمرده، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهـدان
۱۱۲-سعید گرگیج، اهل زاهـدان، ۸مهر در درگیری زاهدان
۱۱۳- ریاست (بادل) بلوچ، اهل زاهـدان، براثر شلیک ماموران امنیتی، ۸مهر در درگیری زاهـدان
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / توییتر / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک