زندان های ایران

زندان های ایران و نقض گسترده حقوق زندانیان

قوه قضاییه جمهوری اسلامی فهرستی بلند از نقض بدیهی‌ترین قوانین حقوق بشری و بین‌المللی در کارنامه خود دارد. نقض اولیه‌ترین حقوق انسانی و شهروندی، در زندان های ایران بصورت مستمر و گسترده در جریان است. در زندانها برای زندانیان هیچ حقی قائل نیستند.

از بدو ورود متهم به زندان، با وی مانند یک جنایت‌کار رفتار می‌کنند و هیچ حقوق انسانی را برای او به رسمیت نمی‌شناسند. توهین و تحقیر متهم از سوی مدیران و کارکنان و ماموران زندان، امری رایج و پذیرفته شده است.

در زندان های ایران اصل تفکیک جرائم رعایت نمی شود. کارگزاران این نظام حتی به آیین نامه سازمان زندانهای خود نیز پایبند نیستند. ماده هشتم آیین‌نامه سازمان زندان‌ها در رابطه با ضرورت طبقه‌بندی کلیه محکومان بر اساس نوع و میزان محکومیت، پیشینه کیفری، شخصیت، اخلاق و رفتار در زندان‌های ایران به طور کلی نقض می‌شود.

زندان های ایران علاوه بر زندان های شناخته شده و رسمی در شهرهای مختلف کشور شامل ده‌ها بازداشتگاه غیرقانونی و ثبت‌نشده نیز می‌باشند.
به طور مثال زندان پاسارگاد، بازداشتگاه افسریه، بازداشتگاه ۶۶ سپاه در تهران از جمله‌ زندان‌هایی هستند که در آن‌ها به تعداد نامشخصی زندانی محبوس می‌باشند. در جریان اعتراضات سال ۸۸ حتی ادارات حراست نهادها، اقدام به تشکیل بازداشتگاه مستقل برای خود کردند. هرکس را که می‌گرفتند مدتی نگاه می‌داشتند، شکنجه می‌کردند و بعد تحویل دیگران می‌دادند. پاسارگاد در جنوب غربی تهران متعلق به وزارت دفاع و یک کارخانه اسلحه سازی است. زندان های ایران

روایت زندانیانی که از زندان‌های ایران در نقاط مخلتف کشور آزاد شده اند از نقض گسترده حقوق زندانیان در زندان های ایران پرده برمی‌دارد.

زندان های ایران یادآور سیاه‌چال‌ها و زندان‌ها در قرون وسطی

اسامی و مشخصات برخی زندان های ایران

زندان اوین یکی از مشهورترین زندان های ایران به شمار می‌آید که در منطقه اوین- درکه در شمال شهر تهران قرار دارد. ساخت این زندان در زمینی به مساحت ۴۳ هکتار از دهه ۱۳۴۰ آغاز و در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد.

ظرفیت زندان اوین بین ۲ الی ۳ هزار زندانی می‌باشد اما در حال حاضر بیش از ۱۵۰۰۰ زندانی را در خود جای داده است. بازداشتگاه اوین دارای ۱۲ بند می باشد. ساختار بندهای زندان اوین نه تنها در طول زمان تغییر کرده است بلکه نظارت و اداره بعضی از بندهای آن نیز دیگر زیر نظر قوه قضاییه نیست و سایر ارگانها و نهادهای حکومتی آن را تحت نظارت و اداره خود گرفته‌اند. (نقض ماده یکم)

مسئول زندان: غلامرضا ضیایی

زندان های ایران - زندان اوین
زندان های ایران – زندان اوین

زندان شیبان اهواز با اسامی زندان مرکزی اهواز، مجتمع حرفه آموزی اهواز و کلینیک اهواز، از امنیتی‌ترین و مخوف‌ترین ززندان های ایران به شمار می‌رود. این زندان در بهمن سال ۱۳۹۴ افتتاح شد  . زندان شیبان بین ویس و شهر ملاثانی در ۲۵ کیلومتری شهر اهواز واقع شده است.

گنجایش این زندان ۲۰۰۰ نفر میباشد اما در عمل تا ۴۵۰۰ نفر زندانی نیز در آن جای داده اند که ۹۰ درصد آنان از زندانیان شهروندان عرب منطقه هستند.

ابتدا سازمان زندانها این مکان را مرکز درمانی قلمداد می‌کرد اما در واقع زندانی بود مخفی که فقط نیروهای امنیتی به آنجا دسترسی داشتند که بعداز تعطیلی زندان کارون، زندانیان زیادی به این مکان منتقل شدند. این زندان تبعیدگاه هم محسوب می‌شود. نهاد اداره کننده آن سازمان زندان‌‌های قوه قضائیه میباشد.

رئیس زندان مرکزی اهواز :  احمدرضا آزاده

زندان های ایران - زندان شیبان اهواز
زندان های ایران – زندان شیبان اهواز

زندان قزلحصار کرج یکی از پر جمعیت‌ترین زندان های ایران است که جمعیت زندانیان آن بین ۲۵ الی ۳۰ هزار نفر تخمین زده میشود. این در حالی است که ظرفیت واقعی زندان کم تر از ۵ هزار نفر است.

زندان قزلحصار کرج که یکی از بزرگترین زندانهای ایران است در سال ۱۳۴۳ در منطقه کیانمهر کرج احداث شد. قزلحصار، نام زندان و منطقه‌ای در جنوب غربی کرج است. این زندان در واقع متشکل از دو زندان است که بخش جنوبی آن زندان قزلحصار و بخش شمالی آن ندامتگاه کرج (زندان مرکزی کرج) نام دارد که از زندان‌های استان البرز می‌باشد.

آدرس زندان قزلحصار کرج:

استان البرز – حصارک – جاده قزلحصار – روبروی پادگان آموزشی چمران

رئیس زندان: علیرضا گرامی

زندان های ایران - زندان قزلحصار
زندان های ایران – زندان قزلحصار

زندان مرکزی تبریز در تقاطع خیابان راهنمایی تبریز به سمت کوی ولیعصر، جنب ساختمان دادگستری کل آذربایجان شرقی قرار دارد.

زندان تبریز در زمان ساخت برای نگهداری ۱۸۰۰ زندانی در نظر گرفته شده بود اما به مرور زمان با خارج شدن از استاندارد و افزودن تخت‌هایی، ظرفیت آن را به حدود ۲۵۰۰ زندانی افزایش دادند. اما تعداد زندانیان آن حدود ۷۰۰۰ نفر می باشد. زندان مرکزی تبریز تنها زندان رسمی شهرستان تبریز است. این زندان همچنین بزرگ‌ترین و مهم‌ترین زندان استان آذربایجان شرقی نیز به حساب می‌آید و به همین دلیل محل نگهداری عمده زندانیان این استان است.

سرپرست زندان مرکزی تبریز: قویدل

زندان های ایران - زندان تبریز
زندان های ایران – زندان تبریز

زندان دیزل‌آباد، زندان مرکزی استان کرمانشاه است که در محله دیزل‌آباد در غرب شهر کرمانشاه واقع شده است. این زندان زیر نظر سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور قرار دارد و در سال ۱۳۵۴ تأسیس شده و دارای دو بخش مجزا برای مردان و زنان است.

ظرفیت واقعی زندان ۲۵۰۰ نفر است، اما در آن بیش از ۵۰۰۰ زندانی نگه‌داری می‌‌شود براساس آمار بدست آمده این آمار در دوره‌های مختلف بین ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ در نوسان بوده است.

میانگین حداقلی آمار ورود و خروج در طی سال نیز به بالای ۲۰ هزار نفر میرسد.

زندان کرمانشاه در زمره‌ آن دسته از زندان های ایران به شمار می‌رود که کمترین گزارش و اخبار مربوط به شرایط داخلی آن به بیرون راه می‌یابد که نشان از تدابیر شدید امنیتی و محدودیت جدی علیه زندانیان و فعالان مدنی دارد.

زندان های ایران - زندان دیزل‌آباد
زندان های ایران – زندان دیزل‌آباد

زندان قرچک ورامین در بیابان‌های حوالی شرق تهران در ابتدای جاده شهرری به سمت قرچک واقع شده است. این زندان در سال ۱۳۸۹ افتتاح شد که زیز نظر سازمان زندان‌‌های قوه قضاییه اداره می‌شود و در خرداد ماه سال ۹۰ به طور رسمی به زندان زنان تبدیل و مورد بهره برداری قرار گرفت.

زندان زنان شهرری معروف به زندان قرچک ورامین در اوایل دهه ۵۰ ساخته شد و یکسری محکومین جرایم مختلف در آنجا نگهداری می شد. پس از انقلاب ضدسلطنتی در سال ۱۳۵۷ زندانیان این زندان نیز متواری و این زندان برای مدتی تعطیل می شود، اما از سال ۱۳۸۱ پس از یک بازسازی اساسی به محل نگهداری معتادان پرخطر تبدیل شد.

زندان قرچک در سال ۱۳۹۰ بازسازی و به «زندان زنان شهرستان ری» تغییر نام داد. این زندان هم اکنون بیش از یک هزار و پانصد تا ۲ هزار زندانی زن از سراسر استان تهران را در خود جای داده است، در حالی که ظرفیت واقعی آن ۵۰۰ نفر می‌باشد.

رئیس زندان قرچک ورامین : مهدی محمدی

زندان های ایران - زندان قرچک ورامین

زندان اردبیل بیش از همه به عنوان محل حبس فعالان مدنی آذربایجانی و تبعیدگاه زندانیان اهل سنت بلوچ استفاده می‌شود .

جمعیت این زندان تا سه برابر بیش از ظرفیت، تخمین زده می‌شود. ظرفیت زندان ۷۰۰ نفر است اما تعداد کل زندانیان محبوس در آن عموما بیش از ۲۰۰۰ نفر می‌باشد.

نهاد اداره‌کننده زندان مرکزی اردبیل، سازمان زندان‌های قوه قضاییه می‌باشد.

مسئول زندان: یعقوب سربازجدا

زندان های ایران - زندان اردبیل
زندان های ایران – زندان اردبیل

زندان مرکزی زاهدان در شهر زاهدان در بلوار دانشجو تقاطع خیابان توکلی بنا شده است. این زندان زیر نظر قوه قضائیه اداره می‌شود.

زندان مرکزی زاهدان با بیش از ۳۵۰۰ زندانی یکی از مراکز بزرگ نقض حقوق بشر در زندان های ایران به حساب می‌آید که به شدت امنیتی و دارای کنترل شدیدی بر زندانیان است. حدود ٣۵٠ زندانی محکوم به اعدام در این زندان محبوس می‌باشند. از زندان مرکزی زاهدان به عنوان یک شکنجه‌گاه مخوف اسم برده می‌شود.

رئیس زندان : محمد نارویی

زندان های ایران - زندان مرکزی زاهدان
زندان های ایران – زندان مرکزی زاهدان

.

زندان دستگرد اصفهان که زندان مرکزی اصفهان نیز نامیده می شود یکی از مراکز تمرکز جمعیت زندانی در استان اصفهان است. دستگرد یکی از شهرهای استان اصفهان است که در ۱۲ کیلومتری شمال شهر اصفهان قرار دارد.

ظرفیت واقعی این زندان حدود ۴ الی ۵ هزار نفر می‌باشد اما میزان آمار کنونی آن بیش از ۸ الی ۹ هزار زندانی است.

بنا به آخرین آمار، در این زندان حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ زندانی محکوم به اعدام محبوس هستند.

بیشتر زندانیانی که در استان اصفهان و اطراف آن به حبس‌های طویل المدت محکوم می‌شوند به این زندان منتقل می‌گردند.

این زندان یکی از اصلی‌ترین زندان های ایران است که در آن زندانیان به کارهای اجباری و بیگاری گمارده میشوند.

زندان های ایران - زندان دستگرد اصفهان

زندان مرکزی ارومیه در کیلومتر ۵ جاده ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی واقع شده است. این زندان در سال ۱۳۴۸ تأسیس و راه اندازی شد. نام دیگر این زندان، زندان دریا می‌باشد. ظرفیت این زندان ۷۰۰ نفر است اما تعداد کل زندانیان آن در شرایط کنونی ۵ هزار نفر گزارش شده است.

زندانیان سیاسی نیز برخلاف اصل تفکیک جرائم در کنار تعدادی از مجرمین خطرناک نگهداری می‌شوند. زندان مرکزی ارومیه با تراکم جمعیت بالا یکی از اصلی ترین زندانهای استان آذربایجان غربی است. اغلب اعدام‌های زندانهای آذربایجان غربی و حتی کردستان در این زندان به اجرا در می‌آید.

 

زندان های ایران - زندان مرکزی ارومیه
زندان های ایران – زندان مرکزی ارومیه

زندان زابل در حومه شمالی شهر زابل قرار دارد و محل نگهداری زندانیان با جرائم عادی است. این زندان بعنوان تبعیدگاه زندانیان سیاسی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حدود ۸۰ درصد جمعیت زندانیان این زندان را زندانیان اهل سنت تشکیل می‌دهند اما تمام زندانبانها و مسئولان زندان شیعه هستند و این موضوع باعث بروز مشکلات مضاعفی برای زندانیان شده است.

بین ۷۰۰ تا۱۰۰۰ زندانی در این زندان با اتهامات مختلف، در اتاق های کوچک ۱۸تا ۲۳ نفره نگهداری می شوند. حدود ۶۰ درصد از زندانیان این زندان به اتهام مواد مخدر بازداشت شده اند.

رئیس زندان: سرابندی

زندان های ایران - زندان زابل
زندان های ایران – زندان زابل

زندان تهران بزرگ یا فشافویه از بدنام ترین زندان های ایران است که زندانیان بدون رعایت اصل تفکیک جرائم، برای به اصطلاح تنبیه، به آن منتقل می شوند.

فشافویه زندانی برای زندانیان «غیر سیاسی» و «عادی» است که معمولا فاقد هر نوع توجه رسانه‌ای و اعتراضات حقوق بشری هستند. اما همواره شماری از زندانیان سیاسی را نیز برای اذیت و آزار بیشتر به این زندان منتقل می‌کنند.

زندان تهران بزرگ یا زندان فشافویه سال ۱۳۹۴ به بهره‌برداری رسید، این زندان در جنوبی‌ترین منطقه استان تهران (۳۲ کیلومتری جنوب تهران) در حسن آباد قم واقع شده و برای نگهداری ۱۵ هزار تن از محکومان مواد مخدر ساخته شده است.

رئیس زندان تهران بزرگ : علی چهارمحالی

زندان تهران بزرگ یا فشافویه
زندان های ایران – زندان تهران بزرگ یا فشافویه

ندامتگاه کرج(زندان مرکزی کرج) در تاریخ ۱۳۸۲ تأسیس و راه اندازی شد. این زندان در واقع فاز ۵ زندان قزلحصار است که در سال ۱۳۸۲ و با هدف نگهداری سارقان بازداشتی و محکومیت یافته استان تهران در یک مرکز، بنا شد.

از اواخر سال ۱۳۸۹ و ابتدای سال ۱۳۹۰ پس از تشکیل استان البرز، به مرور، ندامتگاه از محکومان استان تهران تخلیه شد و رفته رفته اکثریت بازداشت شدگان و متهمان و محکومان نهادهای قضایی استان تازه تاسیس البرز از هر صنف و طبقه‌ای به این زندان انتقال یافتند.

این زندان یکی از زندان‌های بزرگ استان البرز محسوب می‌شود و به علت اعدام‌های گسترده‌ای که در آن انجام می‌شود، مشهور است. ظرفیت زندان ۲۵۰۰ نفر است اما آمار زندانیان بیش از ۸۰۰۰ نفر می‌باشد.

كمبود جا يكي از مشکلات جدي اين زندان است، بطور متوسط شبانه در هر سالن حداقل ۱۰۰ الي ۱۵۰ نفر در راهروها و كريدورهاي منتهي به سرويس بهداشتي استراحت مي‌كنند. در اتاق‌هایی به مساحت ۲۰ مترمربع بین ۴۰ تا ۵۰ زندانی جاسازی شده‌اند. تراکم زندانیان به حدی بالاست که در هر سلول انفرادی تا ۶ نفر زندانی نگهداری می‌شود.

در هر سالن ۱۸ اتاق ۲۰ متری و در هر اتاق ۱۸ عدد تخت وجود دارد. مابقی زندانیان که اتاق ندارند می‌بایست در حیاط بدون هیچگونه سایبانی زندگی کنند. ایجاد هر نوع سایبان با برخورد زندانبان مواجه و تخریب می گردد.

زندان های ایران - ندامتگاه کرج(زندان مرکزی کرج)
زندان های ایران – ندامتگاه کرج(زندان مرکزی کرج)

زندان بندرعباس در استان هرمزگان بلوار مصطفی خمینی واقع شده است که به عنوان تبعیدگاه زندانیان محسوب میشود. اكثر محكومین در استانهای هرمزگان، یزد وجنوب خلیج فارس در این زندان محبوس میباشند.

زندان بندرعباس حداكثر ظرفیت ۱۰۰۰ نفر را دارد اما بیش از ۳ هزار زندانی را در شرایط غیرانسانی در آن جای داده اند.
ساختمان اصلی زندان از ۱۰ بند تشکیل شده است. بندهای کارگری،‌ رای باز، آشپزخانه، نظامی و زنان خارج از این بخش است.
این زندان، چند زندان كوچكتر تابعه به نامهای زندان حاجی آباد، بندر عباس و… دارد كه معمولا زندانیان حبس بالا یعنی بالای ۸ الی ۱۰ سال را به این زندانها برای بیگاری میفرستند.

در این زندان علیرغم اینكه به ندرت زندانی سیاسی وجود دارد، اما فضای عمومی زندانیان شدیداً ضد نظام است. زندانیان سیاسی در این زندان در قرنطینه نگهداری می‌شوند که از سایر زندانیان دور باشند.
وضعیت معیشتی، دارو و درمان و همچنین وضعیت غذایی در این زندان اسفناك است و زندانیان دچار بیماریهای مختلف هستند.

فروشگاه مركزی این زندان معمولا كنسرو و مواد غذایی تولید كشورهای عربی که تاریخ مصرف آن گذشته و غیربهداشتی است را به قیمت خیلی ارزان خریداری كرده و به زندانیان می‌فروشند.
دارو در این زندان یافت نمیشود و زندانیان در شرایط بحرانی بدون دارو و درمان مدت محكومیت خودشان را سر میكنند.

زندان های ایران - زندان بندرعباس
زندان های ایران – زندان بندرعباس

زندان کرمان معروف به زندان شهاب کرمان در انتهای خیابان مصطفی خمینی در کرمان واقع شده است که پیش از این جزء محدوده خارج از شهر محسوب می شد اما با گسترش شهرها امروز قسمتی از شهر کرمان به حساب می‌آید.

این زندان یكی از زندانهای اصلی در منطقه كرمان و استانهای اطراف میباشد. دستگاه قضاییه جهت سركوب مردم این مناطق، زندانیان را در این زندان حلق آویز می‌كند. زندانیان محكوم به اعدام در شهرهای مختلف استان كرمان، جهت اجرای حكم به این زندان منتقل و حلق آویز میشوند.

ظرفیت این زندان حدوداً سه هزار زندانی می‌باشد. این در حالی است که رییس کل دادگستری استان کرمان در سال ۹۵ اعتراف کرد و گفت:« تنها ۸۷۶۰ نفر زندانی متاهل در استان کرمان داریم.»
این زندان که دارای زندان مردان و بخش زنان است مجموعه ای مجهز و امنیتی است که دارای قسمت های مختلف اتاق بازرسی، سیستم مدار بسته، سه دوربین مدار بسته در درب ورودی زندان، اتاق قرنطینه و دستگاه موادیاب است که در مجموع یک حفاظ امنیتی قوی را در اطراف ساختمان زندان به وجود آورده است.

۷درصد از زندانیان زندان مرکزی کرمان را زنان تشکیل می دهند زنانی که بیشترین میزان جرم آنان حمل و یا نگهداری مواد مخدر است.
قرنطینه زندان شهاب کرمان، اتاقی بدون نور آفتاب و بدون حمام و فقط با یک سرویس بهداشتی است که تمام زوایای آن حتی درون سرویس بهداشتی توسط دوربین‌های مداربسته کنترل می‌شود.

زندان های ایران - زندان کرمان
زندان های ایران – زندان کرمان

زندان بیرجند در شهرستان بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی قرار دارد. موقعیت این زندان در کیلومتر ۱۵ جاده خوسف است و زیر نظر سازمان زندان‌های قوه قضاییه ایران اداره می‌شود.

این زندان بطورعام محل حبس زندانیان عادی می‌باشد ولی در تك مورد زندانیان سیاسی تبعیدی نیز به آنجا فرستاده می شوند. زندان بیرجند فاقد بند ویژه زندانیان سیاسی است و معدود زندانیان نیز بر خلاف اصل تفکیک جرائم در میان زندانیان با جرائم عادی نگهداری می شوند.

در این زندان تا حدود ۱۰ هزار زندانی جای داده شده‌اند و تا شهریورماه سال ۱۳۹۲ دستکم ۸۰۰ زندانی محكوم به اعدام و ۱۰۰۰زندانی محكوم به حبس ابد در این زندان محبوس بودند. در بندهای ۱۰۴،۱۰۵ و ۱۰۶ این زندان، تنها ۹۰ زندانی اعدامی محبوس بودند.

این زندان از سه طبقه تشكیل شده است كه در طبقات دوم و سوم در هر بند ،تا ۵۰۰ زندانی جا داده شده است.

زندان های ایران - زندان بیرجند
زندان های ایران – زندان بیرجند

زندان بهبهان واقع در بهبهان خیابان طالقانی جنب بخشداری می‌باشد.

این زندان دارای ۶ بند است که ۵ بند آن به صورت اتاق‌های بزرگ و دارای تخت می‌باشد. یک بند آن به ۵ اتاق کوچک تقسیم شده که بیش از ۵۰۰ زندانی جمعیت دائمی این زندان می‌باشد.

این ۶ بند شامل: بند بازداشتی ها، بند پاک، بند موادی‌ها، بند سبز، بند عادی و بند زندانیان شاغل در زندان است.

اکثریت زندانیان را متهمان مواد مخدر، سرقت و قتل تشکیل می دهند.

در این زندان نیز همچون زندانهای دیگر تعدادی زندانی محکوم به اعدام از جمله متهمان به قتل محبوس هستند.

زندان بهبهان - زندان های ایران
زندان بهبهان – زندان های ایران

زندان سپیدار در کوی سپیدار اهواز و در بلوار انصار، خیابان سپیدار ۱۲ واقع شده است.
زندان سپیدار یکی از بدنام‌ترین زندان های ایران و از اصلی ترین زندان های استان خوزستان است. بخشی از زندانیان محبوس در این زندان را محکومان به اعدام تشکیل می دهند و یکی از زندان هایی است که بخشی از اجرای حکم محکومان به اعدام در این زندان انجام می شود.

این زندان ۱۰ بند دارد که ۹ بند مربوط به مردان زندانی و یک بند مربوط به زنان است.

بلاتکلیفی و احکام سنگین

یکی از معضلات زندانیان و به طور خاص زنان زندانی، بلاتکلیفی های طولانی مدت است. بسیاری از این زندانیان با وجود گذشت سالیان همچنان به صورت بلاتکلیف در زندان به سر می برند.

بر اساس این گزارش در بند ۹ این زندان، که بند زنان است، تعدادی از خانواده های متهمان شلیک به رژه ارتش در اهواز در سال ۹۷، بازداشت و برخی همچنان در بلاتکلیفی به سر می برند. برخی از ایشان، همسر یا فرزند متهمان حمله به رژه می باشند که هر یک به ۱۵ سال زندان محکوم شده اند.

مدیریت زندان

رئیس کل زندان احمدرضا آزاده است.
رئیس بند زنان زندان سپیدار اهواز (نسوان) زنی به نام میرزا و رئیس حفاظت بند زنان نادری و مسئول فرهنگی بند زنان نیسی است. نساج مددکاری اجتماعی است که در بند زنان کار می کند.

 زندان سپیدار اهواز - زندان های ایران
زندان های ایران – زندان سپیدار اهواز

کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / توییتر / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک

Welcome Back!

Login to your account below

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Add New Playlist