حسن روحانی: «ماموریت اصلی وزارت اطلاعات حفظ نظام است»
محمد محمدی ریشهری، اولین وزیر اطلاعات در نظام ولایت فقیه در کتاب خاطرات خود نقل میکند: «روحالله خمینی به میرحسین موسوی نخستوزیر وقت پیام داده بود که «در مورد همه وزارتخانهها هر کس را که خواستی منصوب کن اما در مورد وزارت اطلاعات با من هماهنگی کن.» از آن پس و در دوران علی خامنهای نیز این رویه حفظ شده و وزارت اطلاعات عملاً با نظر شخص خامنه ای در ایران اداره میشود.
محمد محمدی ریشهری، اولین وزیر اطلاعات در نظام ولایت فقیه در کتاب خاطرات خود نقل میکند: «روحالله خمینی به میرحسین موسوی نخستوزیر وقت پیام داده بود که «در مورد همه وزارتخانهها هر کس را که خواستی منصوب کن اما در مورد وزارت اطلاعات با من هماهنگی کن.» از آن پس و در دوران علی خامنهای نیز این رویه حفظ شده و وزارت اطلاعات عملاً با نظر شخص خامنه ای در ایران اداره میشود.
پیشینه وزارت اطلاعات
ایده تشکیل یک ارگان اطلاعاتی در نظام جمهوری اسلامی نخستین بار در سال ۱۳۵۹ توسط محمدعلی رجایی نخستوزیر وقت مطرح شد. در آنزمان این ایده با تشکیل دفتر اطلاعاتی نخستوزیری صورت اجرایی گرفت. اما لایحه تشکیل وزارت اطلاعات در مرداد سال ۱۳۶۲ زمانی که میرحسین موسوی نخستوزیر بود، تهیه و مورد تصویب مجلس قرار گرفت. محمد محمدی ریشهری به عنوان اولین وزیر اطلاعات تصدی این وزارتخانه را برعهده گرفت.
در این زمان علیاکبر هاشمیرفسنجانی رئیس مجلس بود.
حسن روحانی، نخستین کسی بود که اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۸ به او پیشنهاد داد وزیر اطلاعات شود. علت این پیشنهاد، شاید بیشتر از سوابق امنیتی در تصفیههای ارتش و مذاکرات مک فارلین، به این بر میگشت که حسن روحانی در سال ۱۳۶۲، در سمت نماینده مجلس، مسئول کمیسیون تدوین «قانون تأسیس وزارت اطلاعات» بود.
روحانی اما پیشنهاد وزارت اطلاعات را نپذیرفت و به جای آن به عنوان نماینده خامنهای، برای تأسیس نهاد امنیتی دیگری قدم پیش گذاشت: شورای عالی امنیت ملی.
در تمام آن سالهایی که جمهوری اسلامی با رسوایی مداخله نهادهای امنیتی نظام در ترور فعالان سیاسی خارج کشور همچون ماجرای «میکونوس» و «قتلهای زنجیرهای» روشنفکران دست و پنجه نرم میکرد، روحانی برای ۱۶ سال دبیر شورای عالی امنیت ملی ماند.
وزیران وزارت اطلاعات
پس از محمد محمدی ریشهری که تا سال ۱۳۶۸ در سمت خود باقی بود، نفرات زیر در پست وزیر اطلاعات در دولتهای مختلف دیکتاتوری ولایت فقیه منتصب شدهاند:
– علی فلاحیان از ۶۸ تا ۷۶ در دوران ریاست جمهوری علی اکبر هاشمی رفسنجانی
– قربانعلی دری نجفآبادی از ۷۶ تا ۷۸ در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی
– علی یونسی از ۷۸ تا ۸۴ در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی
– غلامحسین محسنی اژهای سال۸۴ تا ۸۸ در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد
– حیدر مصلحی سال ۸۸ تا۹۲ در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد
– محمود علوی از سال ۹۲ در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی
– سید اسماعیل خطیب از سال ۱۴۰۰ تا کنون در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی