کورنولوژی وقایع زندان اوین – ابعاد فاجعه زندان اوین هنوز مشخص نشده است
کانون حقوق بشر ایران، ۲۴ مهر ۱۴۰۱؛ بر اساس گزارشهای اولیه، وقایع زندان اوین با آتش سوزی (یاشورش) از ساعت ۹ در بند هفت این زندان شروع شد. همزمان گارد زندان تیراندازی کرده و آژیر زندان به صدا درآمد. آتش به سرعت گسترش یافته و جان زندانیان در خطر جدی قرار گرفت. بدنبال این آتش سوزی صداهای مهیب انفجار منطقه را لرزاند طوری که گفته میشد شیشه ساختمانهای مجاور شکسته است.
از سوی دیگر زندانیان بند هشت نیز تلاش کردند برای کمک به بند هفت وارد شوند. عده زیادی از مردم تهران برای کمک به زندانیان به سمت زندان اوین حرکت کردند.
شایان ذکر است کانون حقوق بشر ایران از دو روز قبل اخباری منتشر کرده بود مبنی بر انتقال چهار زندانی سیاسی از زندان اوین به مکان نامعلوم و اعتراض زندانیان سیاسی در زندان اوین همراه با شعارهای ضد حکومتی. همچنین در جریان همین حوادث گارد زندان حیدر حیدر گویان به حیاط زندان آوده و قدرت نمایی کرده بود.
کورنولوژی وقایع زندان اوین (به ترتیب از آخرین خبرها)
زندان اوین – یکشنبه ۲۴ مهر
زندانیان بند ۷ اوین را که حدودا ۱۴۰۰ نفر بوده اند به باشگاه زندان که نزدیک به درب اصلی و ساختمان اداری ست برده اند که در میان آنها جنازه هم بوده و کشته شده ها را خارج کرده اند، مابقی تحت فشار و مدام ضرب و شتم میشوند.
دهها تن از زندانیان سیاسی بند هشت اوین با تیر ساچمه ای و جنگی مجروح شدند، عده ای به بهداری بند چهار منتقل شدند، بند هفت بطور کامل تخریب شده است.
زندانیان بند ۸ اوین گفته اند نه آب دارند نه گاز و نه نان! حدود ۵۰ نفر از زندانیان را به مکان نامعلوم منتقل کرده اند، ۱۴ نفر از مجروحین بدون مداوا به بند بازگردانده شده اند.
یاشار توحیدی از ناحیه پا مجروح و در بهداری اوین بستری شده است. و عباس آزرم وند از ناحیه انگشت دست مجروح شده است.
روایت یکی از زندانیان از بند زنان: «از دیشب صدای آژیر ۸ و نیم شنیده شد. محمدی رییس حفاظت و حیات الغیب رییس سازمان زندان ها به بند زنان آمدند. بچه‌ها در محوطه را شکستند و وارد محوطه بیرونی بند شدند. تک تیرانداز آورده اند. فحش های رکیک داده شد. زندانیان بدون حجاب، شعار مرگ بر دیکتاتور سر دادند. گاز اشک آور زیاد زدند و ریه برخی امروز هنوز دچار مشکل است. بعد به بند هدایت شدند. الان حال همه خوب است ولی نگران انتقال به زندان های دیگر، انفرادی و بازجویی هستند.»
پیام از بند زنان زندان اوین: «همگی سالم هستیم» اما امکان تماس با خانواده هایشان را ندارند.
رسانه های حکومتی از جانباختن دستکم ۴ زندانی بر اثر استنشاق دود و مجروح شدن دستکم ۵۱ زندانی خبر دادند. با توجه به دروغهایی که حکومت مستمرا منتشر میکند، میتوان نتیجه گرفت که شمار کشته شدگان زیاد است.
تجمع خانواده ها در مقابل اوین همچنان جریان دارد
از بند زنان زندان اوین چند نفر تا الان خیلی کوتاه تماس گرفتند و از سلامت خود و متشنج بودن فضای بند گفته اند.
پیام یک زندانی از درون #اوین : «دیشب اینجا درگیری زیاد بود ساچمه ای و تیر جنگی و اشک آور زدند. بچه ها در هواخوری بودند زد و خورد شد، زندانیان سیاسی را بشدت کتک زدند. یکسری هم نیستند، ۳۰-۴۰ نفر را برده اند معلوم نیست که کجا هستند؟!»
خانواده های زندانیان زن مقابل زندان اوین هستند، لطفی معاون بند زنان با محمدی دادیار به آنها گفته اند حال زندانیان خوب است اما تلفن ها خراب شده،خانواده ها گفته اند تا تلفن نزنند نمیرویم موبایل بدهید زنگ بزنند،رفتند برای خانواده ها مامور آوردند. یکی از زنان گفت که برای ملاقات مادرش به او اجازه نداده و درها را بسته اند.
مصطفی نیلی اعلام کرد: «تعدادی از زندانیان سیاسی بند هشت #اوین را دیشب پس از پایان درگیری‌ها توسط گارد ویژه از بند خارج کرده‌اند و هنوز اطلاعی از مکانی که منتقل شده‌اند در دست نیست.»
آتنا دائمی نوشت: «حدودا ساعت ۴ چند آمبولانس و دو اتوبوس تحت الحفظ با پشتیبانی نیروهای امنیتی از زندان خارج شدند. افراد و یا مقصد معلوم نیست. راه ها از ساعت ۶ صبح باز شده اما سپاه در چند نقطه ایست بازرسی گذاشته است. »
مصطفی نیلی اعلام کرد: «دقایقی پیش آقای محمدی دادیار ناظر بر زندانیان سیاسی و عقیدتی به جلوی در آمد و قرار شد که به نوبت خانواده‌ها به داخل بروند و پاسخ بدهند.»
خانواده زندانیان مقابل درب زندان تجمع کرده اند .
زندان اوین – شنبه ۲۳ مهر
بلافاصله مردم از محله های مجاور اوین به سرعت تلاش کردند خود را به زندان برسانند اما راهها نیز بسته شده و بسیاری در راهها ماندند.
با وجودیکه هنوز از تعداد کشته یا زخمی اطلاعی در دست نیست اما ماموران آتش نشانی با خودروهای آتش نشانی به محل آمده و برای انتقال مجروحان اتوبوس آمبولانس آورده شده بود.
درحالیکه خبرگزاری ایرنا به نقل از یک مقام ارشد امنیتی گفت: درگیری بین زندانیان با پرسنل زندان اوین صورت گرفته و پس از آن انبار لباس زندانیان دچار آتش‌سوزی شده است، آتنا دائمی زندانی سیاسی سابق که در همین زندان محبوس بوده است در توییتی این ادعا را دروغ محض خواند و نوشت: «تمام بندها همزمان با آمار(اذان مغرب) بسته میشود و کارگاه خیاطی و تمام کارگاه‌ها تعطیل میشوند.»
از سوی دیگر جمعیت زیادی در اتوبان یادگار شعارهای ضد حکوومتی دادند، ماموران امنیتی نیز اقدام به استفاده از گاز اشک آور کردند. یک خودرو در اتوبان آتش گرفت که گفته میشود بدلیل اصابت گاز اشک آور بوده است.
رادیو فردا در گزارشی به روایت یک زندانی سیاسی از درون زندان اوین نوشت:
شامگاه شنبه «ساعت یک ربع به ۹، در بند هفت زندان اوین شورش شد، مامورها شروع به تیراندازی ممتد خیلی وحشیانه کردند و باعث تحریک زندانیان بند هشت هم شدند. زندانیان بند هشت خواستند کمک کنند و جلوی کشتار را بگیرند.»
این زندانی افزود : «پس از آن، حمله به تمام زندانیان بند هشت صورت گرفت و تیراندازی مستقیم شد، ده الی پانزده نفر تیر ساچمه‌ای خوردند و یک نفر تیر جنگی. گویا آن شخص از پنجره اتاق تیر خورده است و خونریزی شدید داشته‌است.»
این زندانی همچنین گفت: «سرهنگ محمودی، رئیس بند [که فرمانده یگان حفاظت سازمان زندان‌ها است]، ۴۰ الی ۵۰ تن از زندانیان سیاسی بند هشت را با شیوه خیلی بدی با باتوم کتک زده و آنها را برده‌اند، مکان انتقال آنها مشخص نیست. سرهنگ محمودی دیشب با باتوم به سر زندانیان می‌زده، آمده و گفته: «مادرها تون رو به عزاتون میشونم، روز مرگ تک تک شماها فرا رسیده.»
واکنش های بین المللی
این خبر در رسانه های جهان به سرعت انعکاس یافت و ایرانیان در کشورهای مختلف در حمایت از زندانیان اوین به خیابان ها آمدند.
جو بایدن در حاشیه سخنرانی خود در شهر پورتلند ایالت اورگن به خبرنگاران درباره آتش‌سوزی در زندان اوین گفت: «دولت ایران آنقدر ظالم است که انسان برای کسانی که در خیابان‌ها تظاهرات می‌کنند، احترام بسیار عمیقی قائل میشود. باید بپذیرم که غافلگیر شده‌ام. نه از واکنش حکومت، که از شجاعت مردم.»
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز در توییتی نوشت: «گزارش‌ها از زندان اوین را به صورت اضطراری پیگیری می‌کنیم و با سوییس به عنوان حافظ منافع خود در تماس هستیم.»
آگنس کالامار، دبیر کل سازمان عفو بین الملل در توئیتی با اشاره به آتش‌سوزی در زندان اوین و وضعیت محبوسان در این زندان نوشته است: «جامعه بین‌المللی باید برای ایجاد یک سازوکار تحقیقاتی و پاسخگویی سازمان ملل در مورد جنایات بسیار زیاد علیه مردم ایران توسط دولت و مقامات مذهبی ایران، خواستار تشکیل جلسه ویژه‌ای از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد بشود.»
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / توییتر / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک