خشک شدن دریاچه ارومیه و پیامدهای اجتماعی اقتصادی آن

آرش احمدی

دریاچه ارومیه

خشک شدن دریاچه ارومیه زمینه‌ساز تغییرات اقلیمی، مهاجرت و گسترش انواع بیماری‌ها در مناطق شمال غرب ایران خواهد شد

دریاچه ارومیه خشک شد. این چند کلمه سرنوشت بسیاری از ساکنان استان‌های شمال غربی کشور را تغییر خواهد داد. در این مدت وعده‌های بی‌شمار داده و بودجه‌های کلانی صرف شد، اما به دلیل ماهیت ضدمردمی حاکمیت، تلاش اساسی و پایه‌ای برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه انجام نشد. این موضوع در حال تبدیل شدن به مهم‌ترین چالش زیست محیطی در ۱۰۰ سال اخیر است.

در این سال‌ها ستادی به نام ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل شد؛ اما به دلایل مشخص کاری از پیش نبرد. در حال حاضر تبعات خشک شدن این دریاچه۵۲۰۰ کیلومتر مربعی بسیار بیشتر از تصور ما می‌باشد. کمترین آن بلند شدن غبار نمکی و مهاجرت اجباری مردم از مناطق مجاور و حتی دوردست است.

خشک شدن دریاچه ارومیه بر روی اکوسیستم منطقه نیز تاثیر جدی خواهد داشت. با خشک شدن دریاچه جانواران حیات وحش مانند شغال، پلنگ و.. می‌توانند به جزایر دریاچه راه پیدا کرده و باعث اخلال در روند طبیعت آن می‌شوند. همچنین با خشک شدن دریاچه شمار پرندگان مهاجر نیز کاهش جدی خواهد داشت.

ضربات ۴۰ ساله بر پیکر دریاچه

خشک شدن دریاچه ارومیه نتیجه ضربات ۴۰ سال گذشته به طبیعت این منطقه است. در این سال‌ها، خشکسالی وگرم شدن هوا شاید پارامترهای دسته چندم باشد. قسمت کوچکی از بلاهایی که بر سر این دریاچه در ۴۰ سال گذشته آورده شده در زیر آمده است:

۱ـ احداث جاده خاکی و تقسیم آن به دو نیمه. این جاده باعث شده که دو دریاچه با رنگ و ترکیبات و مشخصات کاملا مجزا تشکیل شود.

۲ـ احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه‌های ورودی بدون در نظر گرفتن حقابه دریاچه ارومیه

۳ـ احداث باغات و توسعه کشاورزی در حوضه آبریز، حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق

۴ـ هدایت فاضلاب و پساب کارخانه‌ها به دریاچه

پارامترهای بالا تنها بخشی کوچک از بلایایی بود که بر سر دریاچه ارومیه آمده است. پارامترهای بالا تنها در ۵ سال بیش از ۲۰ میلیارد متر مکعب از آب دریاچه را کاهش داد.

 دریاچه ارومیه را می‌توان یک نمونه کوچک از کشور بزرگ ایران دانست. امید بستن به تغییرات جزیی هیچ مشکلی از چالش‌های پیش رو را حل نخواهد کرد. مردم ایران به خوبی می‌دانند که برای تغییر این وضعیت نیاز به یک تغییر اساسی در سیستم حکومتی کشور است.

کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / توییتر / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک


خروج از نسخه موبایل